Zatrudnienie kobiet na toruńskiej pedagogice

KOBIETY ZATRUDNIONE NA TORUŃSKIEJ PEDAGOGICE W LICZBACH

Analiza danych z lat 1945-2006 wykazała, że na toruńskiej pedagogice zatrudnionych było w tym czasie 109 kobiet i 112 mężczyzn (wykres 1).

Przy tak zbliżonych wartościach dotyczących ogólnej liczby zatrudnionych kobiet i mężczyzn widoczne jest jednak  duże zróżnicowanie jeśli chodzi o stopnie i tytułu naukowe osiągane przez obie  grupy. W ciągu analizowanego okresu zatrudnionych było więcej kobiet niż mężczyzn ze stopniem magistra (wykres 2). Na poziomie doktoratu proporcje te zostały już odwrócone (wykres 3). Wyższe stopnie awansu naukowego, czyli habilitacja i profesura tylko pogłębiają te dysproporcje, pokazując zdecydowaną przewagę mężczyzn (wykres 4 i 5).

Choć ogólne proporcje dotyczące zatrudnienia kobiet i mężczyzn (wykres 1) są do siebie zbliżone, to w poszczególnych latach  widoczne są zmiany w tym zakresie.

I tak  w początkowym okresie  funkcjonowania Katedry Pedagogiki, mężczyźni stanowili 70-80% składu. Nawet wtedy, gdy  w latach 70-tych skład kadrowy zaczął się powiększać i zatrudnionych było ponad 20 osób, mężczyźni zdecydowanie dominowali  stanowiąc 70-80% składu (np. w roku akademickim 1974/1975 kobiety stanowiły 18,2% składu, a w kolejnych latach: 27,3% (1975/1976); 28,6% (1976/1977); 28% (1977/78). W latach osiemdziesiątych proporcje zaczęły się wyrównywać, a rok 1983 był pierwszym rokiem, w którym liczba zatrudnionych kobiet była większa niż mężczyzn (53,8% kobiet). W  kolejnych latach proporcje te były już do siebie bardzo zbliżone, przechylając nieznacznie szalę raz w jedną raz w drugą stronę. Takiemu wyrównaniu zatrudnienia nie towarzyszyła jednak równowaga w zakresie stopni i tytułów naukowych. Kobiet profesorek nie było do 1996 roku, a i potem do 2006 roku łącznie pojawiły się tylko 3! Również w przypadku habilitacji, dysproporcja jest ogromna. Do początku lat 80-tych zatrudnione były tylko dwie kobiety z habilitacją. Ale liczba mężczyzn ze stopniem doktora habilitowanego też nie była duża – w sumie było ich pięciu. Później natomiast liczba osób z habilitacją zaczęła sukcesywnie rosnąć – z tym, że w przypadku kobiet do 2006 roku pojawiło się jeszcze 11 z habilitacją, natomiast mężczyzn przybyło w sumie prawie trzy razy więcej (30).

Pierwszą doktorką zatrudnioną na toruńskiej pedagogice była Maria Lipowska, która obroniła doktorat w 1961 roku, pierwszą doktorką habilitowaną była również Maria Lipowska w 1969 roku, a pierwszą profesorką tytularną Eugenia A. Wesołowska w 1996 roku.

Powyższe wyniki sygnalizują zaledwie problematykę, która jest obecnie przedmiotem naszego zainteresowania. To mały wycinek danych zebranych w ramach projektu. Kontynuujemy pracę w tym zakresie. Poszukujemy odpowiedzi nie tylko na pytania „Jak jest?” i „Jak było?”, ale  również  – „Dlaczego tak jest?” i „Dlaczego tak było?”. Zapraszamy wszystkie zainteresowane osoby do śledzenia naszych postępów, o których będziemy informować na stronie projektu.

Opracowały: Violetta Kopińska, Dagna Dejna i Katarzyna Wasilewska-Ostrowska na podstawie zasobów Archiwum UMK, składów osobowych UMK oraz innych źródeł (pełna bibliografia będzie dostępna po publikacji artykułów naukowych).