Mariola Chomczyńska-Rubacha urodziła się 18 lipca 1957 roku w Lublinie. W 1980 roku z wyróżnieniem ukończyła studia pedagogiczne na Wydziale Pedagogiki i Psychologii na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Po ukończeniu studiów podjęła pracę na stanowisku asystentki w Zakładzie Dydaktyki Szkoły Wyższej, który później przekształcił się w Zakład Pedagogicznego Kształcenia Nauczycieli. W 1989 roku obroniła doktorat na podstawie dysertacji pt. „Efektywność metod aktywizujących w procesie rozwijania umiejętności wychowawczych nauczycieli” napisanej pod naukową opieką Prof. Dr hab. Mieczysława Łobockiego. W roku 2002 habilitowała się na podstawie dotychczasowych osiągnięć naukowych oraz rozprawy pt. „Edukacja seksualna w społeczeństwie współczesnym. Konteksty pedagogiczne i psychospołeczne”. Do roku 2006 była pracowniczką UMCS w Lublinie, a następnie rozpoczęła pracę na Wydziale Nauk Pedagogicznych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. W roku 2012 otrzymała nominację profesorską, a w roku 2015 objęła stanowisko profesorki zwyczajnej. Zmarła 6 lutego 2017 roku w Radawcu Dużym.
Jej działalność naukowa, dydaktyczna i organizacyjna oscylowała wokół zagadnień pedeutologicznych, szczególnie w zakresie kształcenia nauczycieli. Obszerna część jej dorobku dotyczy też tematyki gender studies, edukacji moralnej, edukacji seksualnej, rozwoju tożsamości płciowej, ukrytych przekazów w podręcznikach szkolnych, socjologii edukacji, a także dyskryminacji, przede wszystkim w obrębie edukacji.
Była cenioną ekspertką w obrębie obszarów swoich zainteresowań naukowych. Prowadziła szkolenia w Ministerstwie Edukacji Narodowej dla rzeczoznawców podręczników szkolnych. Prowadziła panele organizowane przez Kongres Kobiet. W latach 2013-2016 jako ekspertka wzięła udział w projekcie badawczym „Gender w podręcznikach”. Była prelegentką podczas konferencji Biura Regionalnego WHO dla Europy na temat standardów edukacji seksualnej. Zabierała głos w ważnych dyskusjach na temat zjawiska dyskryminacji w szkole. W roku 2005 opracowała koncepcję czasopisma „Przegląd Badań Edukacyjnych” i została jego założycielką oraz redaktorką naukową.
Była cenioną przez studentów i współpracowników nauczycielką akademicką, promotorką wielu prac magisterskich, a także promotorką prac doktorskich i recenzentką w przewodach doktorskich i habilitacyjnych. Została odznaczona Medalem Komisji Edukacji Narodowej.
Opracowały: mgr Danuta Mackojć i mgr Natalia Stek-Łopatka