Archiwum dzienników Haliny Semenowicz

Halina Semenowicz (1910–2004) w kręgach pedagogicznych znana jest jako prekursorka technik Celestyna Freineta, stosowanych z dużym powodzeniem w młodszych klasach szkół podstawowych. Interesującą poznawczo, a równocześnie mniej znaną aktywnością H. Semenowicz, było rozpoczęte na emeryturze prowadzenie zapisów w dziennikach. H. Semenowicz pozostawiła trzydzieści siedem zróżnicowanych pod  względem zawartości kalendarzy, które gromadziła od roku 1968 do roku 2004. Dzięki analizom/lekturze prezentowanych dzienników możliwe jest, m.in. poznanie życia codziennego Haliny Semenowicz na emeryturze, zgłębienie jej poglądów  na kwestie społeczne i polityczne, wniknięcie w relacje z córkami i przyjaciółmi, skonfrontowanie się z kolejnymi fazami oraz różnymi obliczami procesu starzenia się.

Materiały (treść dzienników, bibliografia adnotowana oraz bibliografia załącznikowa) zamieszczone na stronie, zostały opracowane przez dr Agatę Szwech, której rozprawa doktorska dotyczyła dzienników Haliny Semenowicz (“Biograficzne uczenie się w świetle dzienników Haliny Semenowicz”, Promotor: dr hab. H. Solarczyk-Szwec, prof. UMK, Promotor pomocniczy: dr Tomasz Maliszewski, publiczna obrona odbyła się Wydziale Nauk Pedagogicznych UMK w dn. 06.11.2017r.).

Zachęcamy do wykorzystywania zamieszczonych na stronie materiałów do celów naukowych, a równocześnie zwracamy się z prośbą o przekazywanie informacji o efektach związanych z nimi poszukiwań na adres mailowy dr hab. Hanny Solarczyk-Szwec, prof. UMK: hanna.solarczyk@umk.pl, celem aktualizacji bibliografii załącznikowej.

Na publikację treści dzienników na stronie internetowej o wolnym dostępie wyraziła zgodę córka – Aleksandra Semenowicz. Oryginalne dzienniki zostały przekazane jako darowizna do Biblioteki Uniwersyteckiej Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.

Biografia Haliny Semenowicz

Bibliografia adnotowana dzienników Haliny Semenowicz 1968-2004

• Dziennik z roku 1968
• Dziennik z roku 1969
• Dziennik z roku 1971
• Dziennik z roku 1972
• Dziennik z roku 1973
• Dziennik z roku 1974
• Dziennik z roku 1975
• Dziennik z roku 1976
• Dziennik z roku 1978
• Dziennik z roku 1979
• Dziennik z roku 1980
• Dziennik z roku 1981
• Dziennik z roku 1982
• Dziennik z roku 1983
• Dziennik z roku 1984
• Dziennik z roku 1985
• Dziennik z roku 1986
• Dziennik z roku 1987
• Dziennik z roku 1988
• Dziennik z roku 1989
• Dziennik z roku 1990
• Dziennik z roku 1991
• Dziennik z roku 1992
• Dziennik z roku 1993
• Dziennik z roku 1994
• Dziennik z roku 1995
• Dziennik z roku 1996
• Dziennik z roku 1997
• Dziennik z roku 1998
• Dziennik z roku 1999
• Dziennik z roku 2000
  
• Dziennik z roku 2001
• Dziennik z roku 2002
• Dziennik z roku 2003
• Dziennik z roku 2004 

Bibliografia załącznikowa publikacji na temat dzienników Haliny Semenowicz

Biografia Haliny Semenowicz

Halina Semenowicz urodziła się 30 lipca 1910 roku w Śremie koło Poznania. W 1924 roku wstąpiła do I Poznańskiej Drużyny Harcerskiej im. Emilii Plater. W drużynie zapoznała się z historią skautingu i harcerstwa. Działając w harcerstwie Halina Semenowicz zaczęła wyjeżdżać za granicę. Harcerstwo, jak sama twierdziła, było dla niej prawdziwą szkołą życia.

Halina Semenowicz od wczesnych lat młodości pracowała zawodowo, jako nauczycielka. Praca w szkole dawała jej dużo satysfakcji, miała swobodę w doborze metod nauczania. H. Semenowicz miała inne, od obowiązującego, podejście do dzieci. Dawała im dużo swobody twórczej, możliwość swobodnego wypowiadania się, próbowała rozbudzić w podopiecznych zainteresowanie światem i ludźmi, zachęcała do realizowania własnych projektów.

W marcu 1934 roku Kwatera Główna ZHP skierowała ją do zorganizowania pracy harcerskiej wśród polonii belgijskiej. Podczas II wojny światowej zajmowała się werbowaniem wśród polonii belgijskiej ochotników do powstającej we Francji Armii Polskiej. Była to praca tajna. Ostrzeżona przez pracownika konsulatu o grożącym jej aresztowaniu, wyjechała do Francji w listopadzie 1939 roku. Pracowała jako pielęgniarka w schroniskach dla zdemobilizowanych wojskowych i w szpitalu polowym; pełniła funkcję łączniczki, świetliczanki, była nauczycielką w obozach pracy. Po zakończeniu wojny, w latach 1946-1947 znalazła zatrudnienie jako nauczycielka w ambasadzie polskiej w Paryżu.

Podczas pobytu we Francji wyszła za mąż oficera Wojska Polskiego Aleksandra Semenowicza. Urodziła dwie córki Aleksandrę i Danutę. Wcześnie owdowiała, mąż zmarł w styczniu 1947 roku, krótko przed jej powrotem do kraju. Jako repatriantka osiadła  w rodzinnym Poznaniu i rozpoczęła pracę nauczycielki w szkole Towarzystwa Przyjaciół Dzieci. Od 1952 roku nawiązała współpracę z placówkami dla dzieci przewlekle chorych. Pełniła funkcję kierowniczki szkoły, oraz kierowniczki pedagogicznej w Prewentorium w Świdrze. W latach 1953-1954 organizowała kursy dla wychowawców służby zdrowia Zespołu Sanatoriów i Prewentoriów województwa warszawskiego. W 1955 roku objęła kierownictwo Szkoły Podstawowej w Sanatorium im. J. Marchlewskiego w Otwocku, które sprawowała do 1970 roku.

Halina Semenowicz nieustannie dążyła do zdobywania wiedzy: w 1960 roku podjęła eksternistycznie dwuletnie studia z filologii romańskiej na Wydziale Filologicznym oraz studia z pedagogiki na Wydziale Pedagogicznym Uniwersytetu Warszawskiego, zakończone magisterium w 1964 roku u profesora Bogdana Suchodolskiego. Kształcąc się dalej uzyskała, w 1968 roku, stopień naukowy doktora nauk humanistycznych (również pod kierunkiem profesora Suchodolskiego).

Poszukując intuicyjnie pedagogiki wyzwalającej potencjał uczniów, spotkała się z pedagogiką Freineta w 1957 r. na odbywającym się w Warszawie Kongresie Międzynarodowej Federacji Związków Nauczycielskich, gdzie pełniła rolę tłumaczki i opiekunki grupy francuskojęzycznej, w której byli delegaci Nowoczesnej Szkoły Francuskiej, zbudowanej na fundamentach pedagogii Celestyna Freineta.

W roku szkolnym 1957/58 wraz z pięcioma nauczycielkami rozpoczęła, w kierowanej przez siebie szkole sanatoryjnej w Otwocku, eksperyment wdrażający idee pracy pedagogicznej Freineta i jego techniki twórczej pracy z dziećmi. Nawiązała również bezpośredni kontakt z Celestynem Freinetem oraz jego uczniami i wiosną 1958 r. wzięła udział w XIV Kongresie Nowoczesnej Szkoły Freineta w Paryżu. Wkrótce zaczęła propagować idee i techniki Freineta poprzez organizowanie lekcji otwartych, seminariów, kursów dla nauczycieli oraz poprzez publikacje (książkowe i w czasopismach, m.in. w „Freinetowskich Inspiracjach”). To sprawiło, że grono osób zainteresowanych pedagogiką Celestyna Freineta: nauczycieli, metodyków, urzędników administracji oświatowych i pracowników naukowych – rosło, popularyzując jedną z ważniejszych koncepcji pedagogiki alternatywnej / szkoły alternatywnej w czasach PRL na polskim gruncie.

Bibliografia adnotowana dzienników Haliny Semenowicz 1968-2004

Halina Semenowicz rozpoczęła prowadzenie zapisów pamiętnikarskich w wieku pięćdziesięciu ośmiu lat. Kontynuowała tę praktykę po przejściu na emeryturę nieprzerwanie, aż do śmierci. Pozostawiła trzydzieści siedem kalendarzy, które gromadziła i prowadziła od 1968 do 2004 roku. W zbiorze przekazanym przez córkę Aleksandrę Semenowicz, brakuje dwóch dzienników z 1970 i 1977 roku.

Prezentowana bibliografia jest opracowaniem dokumentującym zawartość wszystkich dzienników pozostawionych przez Halinę Semenowicz. Spis bibliograficzny obejmuje 34 kalendarze. Opisy sporządzono z autopsji, podstawowe kryterium porządkowania materiału stanowi rok poszczególnych dzienników. Datą początkową jest rok 1968 (pierwszy zapisany przez H. Semenowicz dziennik), a końcową – rok 2004 (ostatni zapisany przez H. Semenowicz dziennik).

Dziennik z roku 1968

Halina Semenowicz prowadziła w tym dzienniku notatki do 23 kwietnia. Diarystka w sposób krótki, informacyjny zapisuje zaplanowane na dany dzień spotkania w szkole, w której pracuje (komisje klasowe, zebrania kierowników szkół), zadania do wykonania (poprawa prac uczniów, przygotowanie do seminarium doktorskiego z prof. Suchodolskim), czy autorów i tytułu czytanych lub przeczytanych książek.

Słowa kluczowe: prace uczniów, seminarium doktorskie, lektura

Dziennik z roku 1969

Halina Semenowicz prowadzi w dzienniku rachunki, zapisuje obliczenia wydatków na artykuły spożywcze. Obok kalkulacji wydatków, w dzienniku notuje informacje o odebranych i wykonanych w danym dniu telefonach, zadania do wykonania (poprawa pracy dyplomowej, hospitowanie zajęć klasowych), zaplanowane spotkania Zespołu Technik Freineta, planowany wyjazd do Rzymu, czy tytuły czytanych książek.

Słowa kluczowe: buchalteria, wydatki, zdania do wykonania, Zespół Technik Freineta, Rzym, wyjazd, lektura

Dziennik z roku 1971

Halina Semenowicz zapisuje w dzienniku codzienne wydatki na artykuły spożywcze, środki higieniczne, opłaty administracyjne (telefon, prąd), bilety PKP.

Słowa kluczowe: buchalteria, wydatki

Dziennik z roku 1972

Autorka dziennika spisuje i podsumowuje codzienne wydatki na artykuły spożywcze. Obok kalkulacji wydatków zapisuje informacje o planowanym zebraniu Zespołu Technik Freineta, wysłanej i otrzymanej korespondencji, odwiedzinach gości.

Słowa kluczowe: buchalteria, Zespół Technik Freineta, korespondencja, goście

Dziennik z roku 1973

Autorka zapisuje w dzienniku bilanse codziennych wydatków, podlicza zarobki z danego miesiąca, notuje, komu pożycza pieniądze. Obok kalkulacji wpływów i wydatków, pojawiają się sporadycznie wpisy informujące o odwiedzinach gości, wysłanej o odebranej korespondencji, czy planowanym wyjeździe do Marsylii i udziale w FiMEM.

Słowa kluczowe: buchalteria, zarobki, wydatki, pożyczka, goście, korespondencja, wyjazd, Marsylia, FiMEM

Dziennik z roku 1974

Diarystka prowadzi w dzienniku rachunki dziennych wydatków na artykuły spożywcze, prasę, bilety. Sporadycznie zapisuje informacje o wykonanych i odebranych telefonach, czy prowadzonej korespondencji.

Słowa kluczowe: buchalteria, rozmowy telefoniczne, korespondencja

Dziennik z roku 1975

Halina Semenowicz prowadziła dziennik do 6 września. Diarystka notuje w nim dzienne wydatki na artykuły spożywcze, higieniczne i inne (bilety autobusowe/kolejowe, wysyłane paczki, znaczki pocztowe). W dzienniku znajdziemy też nieliczne wpisy informujące o odwiedzających ją osobach, prowadzonej korespondencji, samopoczuciu, oglądanych filmach, przeczytanych książkach.  Autorka zapisuje w kalendarzu informacje o pracy nad tłumaczeniem tekstów autorstwa Celestyna Freineta, pisanym artykule, czy przygotowywanym wykładzie na kurs freinetowski. Z dziennika wycięto strony od 24 maja do 9 czerwca.

Halina Semenowicz prowadzi w nich rachunki, bilanse dziennych wydatków, podlicza zarobki z danego miesiąca, notuje, komu pożycza pieniądze. W dziennikach z późniejszych okresów znaleźć można „zestawienia” wyników badań, zabiegów rehabilitacyjnych, jakim poddawana była autorka w czasie choroby i rekonwalescencji. W dziennikach z okresu od 1968 do 1977 roku, obok kalkulacji wpływów i wydatków, pojawiają się sporadycznie opisy codziennych, rutynowych czynności, informacje o stanie zdrowia, rzadko natomiast wrażenia, oceny, refleksje czy uczucia.

Słowa kluczowe: buchalteria, goście, korespondencja, samopoczucie, film, lektura, tłumaczenie, Celestyn Freinet, artykuł, wykład

Dziennik z roku 1976

Dziennik prowadzony niesystematycznie, wpisy pojawiają się w kilkudniowych odstępach. Wpisy informują o stanie zdrowia autorki, przeczytanych książkach, rozmowach telefonicznych z córkami i przyjaciółmi, prowadzonej korespondencji, czy przygotowanych posiłkach. Halina Semenowicz zapisuje w kalendarzu informacje o prowadzonej korekcie książki – poprawianie tekstu, pisanie kolejnych rozdziałów. Autorka zapisywała w kalendarzu notatki służące do nauki języka esperatno (odmiana rzeczownika, wymowa, tłumaczenia słów).

Słowa kluczowe: zdrowie, lektura, rozmowy telefoniczne, córki, korespondencja, posiłki, redakcja książki, język esperanto

Dziennik z roku 1978

Dziennik z 1978 został w całości przeznaczony do zapisania sześciu opowiadań/ bajek: o leśnych zwierzętach (Modra sikorka, Warchlak, Króliki, Jeż), Kanarku oraz dziewczynce imieniem Amelia.

Słowa kluczowe: opowiadania, bajki

Dziennik z roku 1979

Halina Semenowicz opisuje w dzienniku swoją codzienność. Znaczna część wpisów odnosi się do aktywności podejmowanych przez diarystkę w ciągu dnia, jak przygotowywanie posiłków, sprzątanie mieszkania, przegląd garderoby, podejmowane zabiegi higieniczne (kąpiele, mycie włosów, pranie bielizny i ubrań), wyjścia na spacer, po zakupy, wykonywane prace krawieckie (robienie na drutach, naprawa odzieży). Diarystka zapisuje wrażenia na temat czytanych książek, artykułów w prasie, oglądanych programów telewizyjnych, czy filmów. Dzienniki wypełniają także opisy miejsc, zdarzeń, sytuacji i osób, z którymi na co dzień się kontaktuje. Autorka kalendarzy zapisuje treść odbytych rozmów telefonicznych, przebieg spotkań z córką Aleksandrą, bądź z przyjaciółmi. Niekiedy charakteryzuje w dzienniku ważne dla niej osoby, jak sąsiadka pani Róża Czajka, która pomagała jej w prowadzeniu domu, czy dawno nie widziana koleżanka z ruchu freinetowskiego.

W kalendarzu odnajdujemy wpisy świadczące o zaangażowaniu H. Semenowicz w pracę pisarską. Autorka informuje w dzienniku o postępach w redagowaniu książki wspomnieniowej, pisaniu artykułów dotyczących pedagogiki Freineta, tłumaczeniu tekstów z języka francuskiego oraz własnej działalności literackiej. Zapisy w dziennikach pokazywały specyfikę pracy diarystki. Możemy dowiedzieć się z nich jak przebiegały jej przygotowania do pisania książek i artykułów: obmyślanie koncepcji tekstu, zbieranie informacji i materiałów. Znaczną część aktywności pisarskiej diarystki stanowiła także korespondencja prowadzona gównie z przyjaciółmi i współpracownikami z za granicy oraz w kraju. Poza satysfakcją z podejmowanej aktywności, H. Semenowicz nie ukrywa we wpisach trudności, jakie sprawia jej systematyczne pisanie. Diarystka informuje o kłopotach z koncentracją, wpływie pogody na samopoczucie, zniechęceniu, czy zmęczeniu.

W dzienniku odnajdujemy adnotacje o wygłaszanych przez diarystkę referatach, udziale w seminariach organizowanych przez Zespół Technik Freineta oraz udzielanej studentom pomocy w pisaniu prac dyplomowych.

Ważne miejsce w zapisach dziennika zajmowały podróże. Halina Semenowicz szczegółowo opisuje przygotowania do trzymiesięcznego wyjazdu do Francji. Notuje działania związane z wyrobieniem paszportu, kupnem biletu. Mieszkając w Paryżu u młodszej córki Danuty, w Tres Clos u przyjaciół, zapisuje relacje z minionego dnia (czas spędzony z córką/ przyjaciółmi, rozmowy, zakupy, spacery) oraz swoje spostrzeżenia dotyczące sytuacji gospodarczej w tym kraju, które porównuje do ówczesnej sytuacji panującej w Polsce. W dzienniku Halina Semenowicz relacjonuje wyjazd do Budapesztu, gdzie spędziła dziesięć dni chodząc do łaźni termalnych w Kąpielisku Gellerta.

Autorka szczegółowo opisuje w dzienniku przebieg remontu kuchni i łazienki w swoim mieszkaniu w Otwocku. W dzienniku dzieli się trudnościami związanymi ze znalezieniem ekipy remontowej, szczegółowo podlicza wszystkie koszty poniesione na remont.

Słowa kluczowe: życie codzienne, Róża Czajka, Oleńka, Danusia, praca pisarska, Paryż, Tres Clos, Budapeszt, Zespół Animatorów Pedagogiki Freneta, remont

1979 (959 KB)

Dziennik z roku 1980

Dziennik pełen jest opisów rozmów, spotkań, historii życia oraz charakterystyk osób, najbliższych (córki, siostra i siostrzenica), sąsiadów, przyjaciół polskich i zagranicznych oraz współpracowników. Wykonywanie połączeń i odbieranie telefonów, pisanie listów, wysyłanie ich i oczekiwanie na odpowiedź, to stały element opisu w dzienniku.

Halina Semenowicz notuje w kalendarzu najważniejsze aktywności, podejmowane w danym dniu. Opisuje przygotowywane posiłki, treść przeczytanych książek, oglądanych programów i filmów w telewizji, wykonywane prace krawieckie, wyjścia na spacer, na pocztę, na niedzielną mszę do kościoła, wznowienie nauki języka hiszpańskiego. Pisze o postępach w pracy nad książką wspomnieniową, pisanych artykułach i referatach, tłumaczeniach francuskojęzycznych tekstów oraz udziale w seminariach Zespołu Animatorów Pedagogiki Freneta. Wspomina o udzielanych konsultacjach dla studentów piszących prace dyplomowe z zakresu pedagogiki oraz korepetycjach z języka francuskiego. Diarystka zapisuje w dzienniku także swoje wątpliwości związane z zasadnością pisania wspomnień. Autorka zapisuje w kalendarzu swoje wizyty u lekarzy, stosowane diety w związku z pogorszeniem stanu zdrowia. Sporadycznie zapisuje dzienne wydatki na artykuły spożywcze. Coraz częściej w dzienniku pojawia się informacja o pogodzie: temperatura, zachmurzenie, opady, wiatr.

Dziennik poza relacjami z podejmowanych w danym dniu aktywności, zawiera wpisy świadczące o niecodziennych wydarzeniach w życiu autorki, takich jak dwutygodniowy przyjazd mieszkającej na stałe w Paryżu młodszej córki Danuty i jej partnera Iva do Otwocka, odwiedziny przyjaciół z Nîmes. Diarystka opisuje przygotowania związane z wyjazdem do Francji i na RiDEF do Madrytu: odebranie paszportu, załatwienie wizy francuskiej i hiszpańskiej, rezerwację biletów. Będąc w Paryżu opisuje czas spędzony z Danusią: wspólne rozmowy, spożywane posiłki, spotkania z przyjaciółmi, wyjścia oraz szczegóły pracy córki. Podczas Pobytu w Madrycie, opisuje przebieg RiDEF: dyskutowane zagadnienia, postępy prac grup tematycznych, w których pracowali uczestnicy, swoje refleksje na temat kierunku rozwoju Ruchu Freinetowskiego na świecie i w Polsce.

Słowa kluczowe: życie codzienne, praca pisarska, Ruch Freinetowski, buchalteria, Paryż, Madryt, RiDEF, Oleńka, Danusia, Ivo

1980 (1,29 MB)

Dziennik z roku 1981

Halina Semenowicz opisuje w kalendarzu realia życia w kontekście społeczno-politycznym. W dzienniku opisuje i komentuje bieżące wydarzenia polityczne i historyczne, jak wybór Wojciecha Jaruzelskiego na premiera rządu, mianowanie biskupa Józefa Glempa prymasem Polski, zamach na papieża Jana Pawła II. Na kartach dziennika solidaryzuje się z robotnikami poddanymi represjom, niepokoi się informacjami o kolejnych strajkach. Diarystka szczegółowo opisała reakcje, uczucia i emocje towarzyszące jej, gdy dowiedziała się o wprowadzeniu stanu wojennego. Czytając wpisy z dziennika z 1981 roku możemy dowiedzieć się o trudnościach, jakich doświadczała Halina Semenowicz, ale także inni ludzie, o sposobach radzenia sobie diarystki z brakiem większości produktów spożywczych.

W dzienniku Haliny Semenowicz z 1981 roku ważne miejsce zajmują praktyki religijne, dzięki którym diarystka odnajdowała spokój w trudnym dla kraju okresie. Autorka na kartach dziennika powierza Bogu nie tylko swoje sprawy, ale także swych najbliższych, a nawet narodu. Z zapisów dowiadujemy się, że msza była dla niej formą wyciszenia i zdystansowania się wobec trudnej sytuacji społecznej i politycznej panującej w Polsce.

Ważnym wydarzeniem dla diarystki był wyjazd do Francji, gdzie odwiedziła córkę mieszkającą w Paryżu oraz przyjaciół w Tres Clos i Grenoble. Z dziennika dowiadujemy się, że wyjazd pozwolił jej odpocząć od napięć i negatywnych myśli odczuwanych w związku z trudną sytuacją w kraju.

Oprócz wpisów dotyczących sytuacji w kraju, z dziennika dowiadujemy się także, jak jego autorka spędzała czas, gdy była sama. W kalendarzu opisywała treść przeczytanych książek oraz swoją opinię o nich. W telewizji najczęściej oglądała obrady sejmu, filmy i teatr TV, słuchała muzyki w radio. Diarystka opisała w kalendarzu relacje łączące ją z córkami, informacje o odwiedzających ją osobach, wykonanych telefonach, prowadzonej korespondencji, bieżących zadaniach do wykonania. Halina Semenowicz zapisuje w dzienniku także informacje o wyjazdach na konferencje, seminaria i warsztaty organizowane przez Ruch Freinetowski, ukazaniu się książki „Freinet w Polsce”, organizowanych dla studentów konsultacjach prac dyplomowych poświęconych tematyce związanej z pedagogiką freinetowską.

Słowa kluczowe: Wojciech Jaruzelski, papież Jan Paweł II, stan wojenny, strajki, Ruch Freinetowski

1981 (950 KB)

Dziennik z roku 1982

Wpisy poczynione w dzienniku z 1982 roku dotyczą przede wszystkim sytuacji w kraju, w którym panuje stan wojenny. Halina Semenowicz pisze o niemożności pogodzenia się z zaistniałą sytuacją, o zakazach i ograniczeniach wprowadzonych przez Władze, o wątpliwościach dotyczących powodzenia wyjazdu do Francji. Diarystka opisuje nastroje niezadowolenia i niepokoju, jakie panowały w jej najbliższym otoczeniu spowodowane brakiem podstawowych produktów spożywczych i przemysłowych. Opisuje dyskryminacyjne działania Władzy wobec Solidarności, strajki, manifestacje i zamieszki ludności oraz swoje niepokoje wobec sytuacji osób internowanych, w szczególności położenia Lecha Wałęsy.

Oprócz informacji o sytuacji w kraju, Halina Semenowicz opisuje wydarzenia ważne z jej osobistej perspektywy, jak poznanie przyjaciela Aleksandry – Jerzego Stajudy i jego synów, tygodniowy wyjazd do przyjaciółki do Nałęczowa, czy trzymiesięczny pobyt we Francji i na Martynice. Wyjazd na egzotyczną wyspę był spełnieniem marzenia autorki dzienników. W dzienniku znajdziemy szczegółowy opis dwutygodniowego pobytu na tej egzotycznej wyspie wraz ze zdjęciami stanowiącymi ilustracje do wpisów.

Halina Semenowicz prowadząc dziennik z 1982 roku opisuje codzienność samotnie mieszkającej kobiety, która wypełnia swoje dni czytaniem książek, oglądaniem programów telewizyjnych, filmów, słuchaniem audycji i koncertów radiowych. Autorka opisuje potrawy, jakie przygotowuje dla siebie na śniadania, obiady i kolacje oraz na specjalne okazje, jak święta, odwiedziny córki Aleksandry i przyjaciół. Przygotowaniach zapasów na zimę. Pisze o rozwiązanych krzyżówkach, zrobionych na drutach ubraniach, którymi obdarowuje najbliższych, odbytych spacerach. Halina Semenowicz pisze o licznych odwiedzinach i wizytach u przyjaciół, znajomych, współpracowników z Ruchu Freinetowskiego. Codziennie notuje stan pogody oraz temperaturę powietrza w różnych porach dnia (rano, w południe, wieczorem).

W dzienniku znaczące są wpisy, w których Halina Semenowicz informuje o otrzymywanych od przyjaciół z za granicy paczkach, dzięki którym ma dostęp do produktów żywnościowych i higienicznych niedostępnych na miejscu. A także refleksje na temat jakości usług pocztowych w czasie stanu wojennego, czy trudnościach z wykonywaniem połączeń telefonicznych zwłaszcza za granicę.

Halina Semenowicz starała się być jak najdłużej aktywna intelektualnie. W dziennikach zapisuje informacje o trudnościach i postępach w pisaniu artykułów i wspomnień, udziale w seminariach freinetowskich, konsultacjach udzielanych przyjaciołom oraz współpracy z Radiem, dla którego przygotowywała audycje.

Słowa kluczowe: stan wojenny, Solidarność, Jerzy Stajuda, Nałęczów, Francja, Paryż, Martynika, życie codzienne, Ruch Freinetowski

1982 (1008 KB)

Dziennik z roku 1983

W dzienniku z 1983 roku Halina Semenowicz opisuje realia życia w okresie stanu wojennego. Diarystka informuje o zawieszeniu stanu wojennego, relacjonuje w dzienniku przebieg sesji i zebrań partii rządzącej, posiedzeń rządu. Opisuje realia życia zwykłych ludzi w tym czasie, niezadowolenie, zmęczenie i zniechęcenie, które pogłębiał brak produktów spożywczych i przemysłowych, stanie w długich kolejkach.

Z dziennika dowiadujemy się o licznych paczkach żywnościowych, które H. Semenowicz otrzymywała od przyjaciół z zagranicy. Dzięki otrzymywanym artykułom spożywczym i higienicznym miała dostęp do rzeczy niedostępnych w kraju. Otrzymywane paczki były także okazją do sprawienia niespodzianki, zrobienia dobrego uczynku dla przyjaciół, ponieważ Halina Semenowicz dzieliła się otrzymywanymi produktami. W dzienniku opisuje także organizację transportu odzieży dla dzieci ze szkoły w Umiastowie.

Ważnym wydarzeniem dla autorki dzienników był trzymiesięczny wyjazd do Francji. H. Semenowicz odwiedziła w Paryżu młodszą córkę. W dzienniku relacjonuje czas spędzony z Danusią: wspólne rozmowy, wyjścia do restauracji, kina, teatru, spotkania z przyjaciółmi córki. Opisuje trudności, jakich doświadcza młodsza córka: rozstanie z partnerem, problemy w pracy. Ważne miejsce w zapisach zajmuje wyjazd do Tres Clos i Marsylii, gdzie była gościem u przyjaciół, a także udział w Kongresie ICEM, organizacji francuskich nauczycieli-freinetowców w Nanterre.

Halina Semenowicz opisuje swoje działania na rzecz Ruchu Freinetowskiego. Pisze o przygotowaniach do sympozjum korczakowskiego i seminarium Zespołu Animatorów Pedagogiki Freneta, wygłoszonym referacie na spotkaniu z nauczycielami wychowania przedszkolnego, postępach w pisaniu książki wspomnieniowej.

Diarystka dokładnie opisuje swoją codzienność. Pisze o czytanych książkach i prasie, oglądanych programach i filmach w telewizji, wykonywanych pracach krawieckich (robienie na drutach, naprawa odzieży), przygotowywanych posiłkach, prowadzonej korespondencji. Dzieli się refleksjami na temat kazań wygłoszonych przez księdza podczas niedzielnej mszy świętej. Informuje o swoim stanie zdrowia i przyjmowanych lekach podczas trzytygodniowej choroby. Stałym elementem zapisów jest stan pogody.

Słowa kluczowe: stan wojenny, Paryż, Tres Clos, Marsylia, ICEM, sympozjum korczakowskie, Ruch Freinetowski, praca pisarska, życie codzienne

1983 (1004 KB)

Dziennik z roku 1984

Znaczną część wpisów w dzienniku z 1984 roku stanowi praca pisarska Haliny Semenowicz. Diarystka informuje o postępach w pracy nad bibliografią międzynarodową pism Freineta i publikacji o Freinecie, artykułami do monografii, czasopism freinetowskich i pedagogicznych, tłumaczeniem francuskojęzycznym dla zespołu freinetowskiego. Pisze o wygłaszanych referatach na zebraniach Zespołu Freinetowskiego i konsultacjach prac dyplomowych.

Autorka dziennika zapisuje istotne wydarzenia z życia politycznego w kraju i na świecie, jak zabójstwo ks. Jerzego Popiełuszki, czy doniesienia o zamachu na Indirę Gandhi – indyjską polityk.

Ważne miejsce w zapisach w dzienniku stanowią przygotowania H. Semenowicz do podróży zagranicznych do Francji (Paryżu, Tres Clos), na Węgry (Budapeszt), a także udziału w RiDEF organizowanego w Belgii.

Halina Semenowicz notuje w dzienniku bieżące wydarzenia, jakie miały miejsce w danym dniu, jak odwiedziny sąsiadów, przyjaciół; informacje o przeprowadzonych rozmowach telefonicznych z córkami, przyjaciółmi i współpracownikami; przygotowywanych posiłkach, otrzymanych paczkach, prowadzonej korespondencji. W dzienniku zamieszcza fragmenty/ cytaty z przeczytanych książek, Pisma Świętego, które są dla niej ważne, niosą istotne dla niej przesłanie. Niekiedy zapisuje zestawienia miesięcznych wydatków na produkty spożywcze i higieniczne, opłaty (czynsz, opłaty eksploatacyjne za mieszkanie), przyjmowanych leków. Opisuje swoje samopoczucie, stan zdrowia, informuje o chorobie. Notuje informacje dotyczące pogody i temperatury.

Słowa kluczowe: ks. Jerzy Popiełuszko, Indira Gandhi, Paryż, Tres Clos, Budapeszt, RiDEF, Oleńka, Danusia, buchalteria, życie codzienne

1984 (1,04 MB)

Dziennik z roku 1985

Halina Semenowicz relacjonuje w dzienniku trwający dwa miesiące proces sądowy przeciw sprawcom uprowadzenia i zabójstwa księdza J. Popiełuszki. Na podstawie wiadomości radiowych i czytanych sprawozdań w różnych gazetach, opisała w dzienniku przebieg śledztwa, przesłuchania świadków oraz zasądzony przez sąd wyrok na sprawcach śmierci duchownego.

Ważne miejsce w dzienniku zajmowały wpisy dotyczące stanu zdrowia przyjaciela Aleksandry Jarosława, mieszkającego w Paryżu, który próbował popełnić samobójstwo. Halina Semenowicz opisuje akcję reanimacyjną mężczyzny oraz proces jego dochodzenia do zdrowia. Jej wpisy pełne są współczucia i troski o mężczyznę oraz niepokój o samopoczucie córki Oleńki, na którą zaistniała sytuacja miała silny wpływ. Halina Semenowicz opisuje w dzienniku przygotowania do podróży oraz czas spędzony w Paryzu, gdzie odwiedziła córkę Danutę oraz przyjaciela starszej córki Jarosława.

Wpisy w dzienniku dotyczą również codziennych czynności podejmowanych przez Halinę Semenowicz w ciągu dnia, jak przygotowywanie posiłków, czynności higieniczne i porządkowe, odwiedziny gości, odbyte rozmowy telefoniczne, prowadzona korespondencja, postępy w pisaniu książki wspomnieniowej, wyjścia na spacer, po zakupy, załatwiane sprawy urzędowe. Diarystka pisze o swoim stanie zdrowia, przyjmowanych lekach, zastosowanej kuracji witaminowej, trudnościach w poruszaniu się, zwłaszcza zimą po śliskich chodnikach. Szczegółowo opisuje stan pogody w danym dniu: temperaturę, opady, zachmurzenie, wiatr oraz jej wpływ na samopoczucie.

Słowa kluczowe: ks. Jerzy Popiełuszko, proces sądowy, Jarosław, życie codzienne, stan zdrowia

1985 (782 KB)

Dziennik z roku 1986

Najważniejszą kwestią opisywaną w dzienniku z 1986 roku było zdrowie diarystki. Halina Semenowicz informuje o odczuwanym zmęczeniu, poczuciu osłabienia, które wpłynęło na zaniechanie przez nią pracy nad książką wspomnieniową. Diarystka wylicza wizyty zaprzyjaźnionego lekarza, który zajął się jej leczeniem zlecając wykonanie specjalistycznych badań. Opisuje swój miesięczny pobyt w szpitalu na oddziale onkologicznym, gdzie przeszła operację usunięcia złośliwego guza. We wpisach wyraża wdzięczność dla córki Aleksandry, która odwiedzała ją w szpitalu. Znaczącym wsparciem w tym trudnym okresie był dla niej ksiądz proboszcz, który przynosił jej do szpitala Komunię Świętą, wysłuchiwał spowiedzi. Diarystka opisuje radość z powrotu do domu, odwiedziny Danusi, czas spędzony z obiema córkami.

Halina Semenowicz prowadząc zapisy w dzienniku, nie skupia się wyłącznie na doświadczeniach związanych z chorobą. Odnotowuje także swoje spostrzeżenia na temat sytuacji polityczno-gospodarczej w kraju. Pisze o braku towarów spożywczych, higienicznych i przemysłowych, relacjonuje oglądane posiedzenia sejmu, oraz swoje uwagi na temat niekompetencji polityków.

Diarystka opisuje przygotowania do wakacyjnego wyjazdu do Paryża: załatwianie paszportu, kupno biletu samolotowego, pakowanie bagażu oraz czas pędzony wspólnie z córką Danutą, a także postępy w pracy nad dokończeniem bibliografii prac Celestyna Freineta.

W dzienniku znajdziemy fragmenty/ cytaty z przeczytanych książek, które były bliskie jej przemyśleniom w kwestiach moralnych.

Słowa kluczowe: choroba, polityka, Paryż

1986 (1014 KB)

Dziennik z roku 1987

Halina Semenowicz opisuje w dzienniku codzienne zajęcia, jakimi wypełnia czas: przygotowywanie posiłków, porządki domowe, rozmowy z odwiedzającymi ją gośćmi, wykonane i odebrane telefony, czytanie książek, oglądanie telewizji, wyjścia na spacer, odpisywanie na listy, prace krawieckie. Autorka dzienników informuje także o swoim samopoczucie i zdrowiu, przeprowadzonych badaniach kontrolnych w przychodni onkologicznej.

Diarystka informuje o działaniach na rzecz Stowarzyszenia Animatorów Pedagogiki C. Freineta, jak udział w seminarium, opracowanie materiałów dotyczących historii rozwoju Ruchu Freinetowskiego w Polsce, udział w spotkaniach z młodymi nauczycielami. Odnotowuje także otrzymanie medalu za zasługi dla rozwoju oświaty, którym została odznaczona przy okazji obchodów rocznicy czterdziestolecia istnienia Sanatorium im. Marchlewskiego w Otwocku, w którym pracowała.

Poza wpisami dotyczącymi powszednich aktywności, diarystka opisuje w dzienniku osobiście dla niej ważne wydarzenia, jak tygodniowa pielgrzymka papieża Jana Pawła II do Polski, którą relacjonuje w dzienniku na podstawie przekazów telewizyjnych i radiowych oraz czytanych sprawozdań w gazetach katolickich. Dwumiesięczny wyjazd do Paryża, gdzie odwiedziła córkę oraz spotkała się z francuskimi przyjaciółmi. A także wyjazd na konferencję organizowaną przez Ruch Freinetowski w Genewie.

Słowa kluczowe: życie codzienne, zdrowie, Ruch Freinetowski, papież Jan Paweł II, Paryż, Genewa

1987 (1,12 MB)

Dziennik z roku 1988

Głównym tematem zapisów w dzienniku z 1988 roku jest zdrowie Haliny Semenowicz. Diarystka przez ponad siedem miesięcy leczyła zapalenie stawu barkowego. W dzienniku opisuje odczuwane dolegliwości i swoje samopoczucie, zabiegi w szpitalu ortopedycznym, które odbyła, zamieszcza zestawienia przyjmowanych leków, wyniki kontrolnych badań. We wpisach wyraża wdzięczność dla córek oraz zaprzyjaźnionego lekarza Zbyszka Sujczyńskiego, którzy opiekowali się nią w czasie choroby.

Halina Semenowicz pisze o pogłębiającym się kryzysie gospodarczym w kraju, która doprowadziła do wybuchu wiosną i latem fali strajków w stoczni, w porcie szczecińskim, w kopalniach, informuje o dymisji rządu oraz powołaniu przez sejm nowego premiera Mieczysława Rakowskiego.

Autorka dzienników notuje w kalendarzu także wydarzenia ważne z jej osobistej perspektywy, jak dwumiesięczny wyjazd do Paryża, w czasie którego spędziła czas z  młodszą córką Danutą, ale także miała możliwość obserwować najważniejsze wydarzenia polityczne we Francji, jak przebieg wyborów prezydenckich, uwolnienie francuskich zakładników przetrzymywanych w Libanie przez terrorystów, o czym pisze w dzienniku.

Wpisy w dzienniku dotyczą również codziennych czynności podejmowanych przez Halinę Semenowicz w ciągu dnia, jak odwiedziny najbliższych osób, wykonane i odebrane telefony, wyjścia na spacer, udział w niedzielnej mszy świętej, prowadzona korespondencja oraz otrzymywane paczki od przyjaciół z zagranicy, oglądane programy w telewizji, czytane książki, udział w seminarium freinetowskim. W dzienniku zapisuje fragmenty, cytaty z czytanych książek. Stałym elementem opisu w dzienniku jest stan pogody w danym dniu.

Słowa kluczowe: zdrowie, polityka, strajki, życie codzienne, cytaty, Ruch Freinetowski

1988 (1,36 MB)

Dziennik z roku 1989

Autorka dziennika bardzo emocjonalnie pisała o sytuacji, jaka panowała w Polsce. Diarystka relacjonuje w dzienniku przebieg trwających w Polsce wyborów parlamentarnych. Z zapisów dowiadujemy się, że kobieta nie tylko spełniła swój obywatelski obowiązek, oddając głos w wyborach, ale także podejmowała zabiegi na rzecz lokalnych kandydatów startujących z list Solidarności, napisała list do Gazety Wyborczej, w którym apelowała o upowszechnianie informacji na temat głosowania w wyborach. Halina Semenowicz opisuje ważny fragment historii kraju związany z transformacją ustrojową, m.in. obrady Okrągłego Stołu, czy pierwszą sesję Sejmu i Senatu wybranego w wyniku porozumień politycznych Okrągłego Stołu. W zapisach streszcza czytane na bieżąco opinie ekspertów zamieszczane w prasie, śledzi wiadomości w radio i telewizji. Jednocześnie podkreśla, że jest świadoma powszechnej cenzury i manipulacji informacjami przekazywanymi przez media.

Ważne miejsce w dzienniku zajmują wpisy dotyczące wyjazdów zagranicznych. W 1989 roku Halina Semenowicz odbyła dwie podróże do Szwajcarii i Francji, gdzie odwiedziła przyjaciół oraz młodszą córkę Danutę.

Diarystka szczegółowo opisuje swoje samopoczucie w czasie choroby. W dzienniku zamieszcza zestawienia przyjmowanych leków, wyniki badań, a także wyraża wdzięczność dla córki Aleksandry i przyjaciół, którzy pomagają jej w czasie rekonwalescencji.

Halina Semenowicz opisuje w dzienniku także swoją codzienność, aktywności, jakimi wypełnia każdy dzień. Notuje informacje o odwiedzinach starszej córki, przyjaciół, sąsiadów i współpracowników, prowadzonej korespondencji, notuje swoje refleksje po obejrzeniu filmu w telewizji, czy przeczytaniu kolejnej książki. W dzienniku niekiedy przepisuje najciekawsze cytaty.

Słowa kluczowe: polityka, wybory, podróż, Paryż, Szwajcaria, zdrowie, życie codzienne

1989 (1,33 MB)

Dziennik z roku 1990

Halina Semenowicz w dzienniku z 1990 roku skupia się głównie na przekazaniu własnych refleksji dotyczących zmiany systemu politycznego w Polsce, wprowadzania nowego ładu prawnego. Diarystka pisze nie tylko o przemianach systemowych, ale także opisuje reakcje społeczeństwa, lęki oraz obawy przed nowym. W dzienniku zamieściła relację z ostatniego zjazdu Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, czy zjazdu Niezależnego Samorządowego Związku Zawodowego Solidarność. Z zapisów dowiadujemy się o emocjach towarzyszących autorce podczas oglądania transmisji z przebiegu zjazdów. Nie odpowiadały jej niektóre wypowiedzi polityków, uważała je za kompromitujące dla obywateli Polski. Diarystka słuchała debat sejmowych podczas wykonywania czynności domowych takich jak, np. gotowanie czy robótki ręczne. W dzienniku przepisywała oraz analizowała fragmenty artykułów z gazet, które jej zdaniem obiektywnie opisywały sytuację panującą w kraju.

Semenowicz opisuje w dzienniku przebieg kampanii w wyborach prezydenckich oraz swój negatywny stosunek do Lecha Wałęsy, którego działania były dla niej niezrozumiałe. Diarystka czytając artykuły dotyczące Wałęsy, chciała lepiej zrozumieć motywy, jakimi kierował się w swoim działaniu. Szóstego czerwca zapisuje w dzienniku treść listu skierowanego do L. Wałęsy.

Semenowicz opisywała w dzienniku dyskusje na temat sytuacji w kraju, jakie prowadziła z bliskimi osobami, znajomymi i sąsiadami. Wraz z przyjaciółmi organizowała w swoim mieszkaniu spotkania, podczas których omawiała sytuację społeczno-polityczną i ekonomiczną, dzieląc się wiadomościami przeczytanymi w prasie i zasłyszanymi w telewizji.

Słowa kluczowe: polityka, wybory, Lech Wałęsa, dyskusja

1990 (1,07 MB)

Dziennik z roku 1991

Halina Semenowicz dokonała w dzienniku z 1991 roku licznych wpisów obrazujących, jak na przestrzeni całego roku przebiegały jej kontakty z obiema córkami. Kobiety spędziły wspólnie Sylwestra w Paryżu, goszcząc u młodszej córki Danusi. Diarystka opisuje rozmowy z córkami, które dzieliły się z nią różnymi zwierzeniami, powierzały osobiste sprawy i przeżycia. Kobiety spędzały wspólny czas przygotowując posiłki, wychodząc na spacery, na wystawy do galerii sztuki, oglądając razem programy w telewizji, układając pasjansa.

Autorka dziennika pisze o aktywnościach, jakie podejmuje w ciągu dnia, jak przygotowywanie posiłków, sprzątanie mieszkania, zabiegi higieniczne, pielęgnacja roślin, czytanie książek i prasy, oglądanie telewizji, słuchanie radia, rozwiązywanie krzyżówek, prowadzenie korespondencji, robienie na drutach. Zapisuje treść odbytych rozmów telefonicznych, przebieg spotkań z przyjaciółmi. Diarystka opisuje podejmowane praktyki religijne, jak udział w niedzielnej mszy świętej, celebrowanie świąt kościelnych, codzienne odmawianie modlitwy w intencji swojej i córek. Halina Semenowicz zapisywała także w dzienniku dwoje przemyślenia na temat wygłoszonego w kościele kazania. Diarystka opisuje w dzienniku swoją współpracę z Zespołem Animatorów Pedagogiki C. Freineta, jak udział w seminariach, tłumaczenie tekstów francuskojęzycznych dla nauczycieli freinetowców. H. Semenowicz pisała w dzienniku o swoim zdrowiu, odczuwanym bólu, problemach trawiennych, kłopotach w poruszaniu się, męczliwości i senności.

Słowa kluczowe: Oleńka, Danusia, Paryż, życie codzienne, wiara, zdrowie

1991 (311 KB)

Dziennik z roku 1992

W dzienniku z 1992 roku diarystka opisuje wydarzenia z życia osobistego, takie jak śmierć Jerzego Stajudy, znanego malarza, partner starszej córki Aleksandry. Autorka dziennika opisuje stan zdrowia artysty, wyraża swój podziw dla Oleńki, która przez cały okres choroby opiekuje się partnerem oraz jej nastrój w tym czasie. W dniu śmierci J. Stajudy, zapisuje w dzienniku treść nekrologu zamieszczoną w gazecie. Ważnym wydarzeniem dla H. Semenowicz był dziesięciodniowy wspólny wyjazd z obiema córkami do Zakopanego oraz miesięczny pobyt diarystki w Paryżu u młodszej córki Danuty. H. Semenowicz opisuje przygotowania do wyjazdów oraz czas spędzony z córkami: tematy rozmów, wspólne spacery, spożywane posiłki.

Halina Semenowicz ujawnia wiele osobistych ocen i refleksji, traktujących o ówczesnej sytuacji politycznej panującej w Polsce i na świecie. Na bieżąco obserwowała wydarzenia polityczne w radiu, telewizji oraz prasie, dając im wyraz w zapisach.

Diarystka informuje w dzienniku o zarejestrowaniu Stowarzyszenia Animatorów Pedagogiki C. Freineta, co stanowiło znaczący krok dla rozwoju ruchu freinetowskiego w Polsce.

W notatkach odnajdujemy wielokrotnie opisy kontaktów diarystki z przyjaciółmi, córkami, współpracownikami utrzymywanych osobiście oraz poprzez pocztę i rozmowy telefoniczne. Halina Semenowicz wypełniała swoje dni oglądaniem programów i filmów w telewizji, słuchaniem audycji muzycznych w radio, rozwiązywaniem krzyżówek, układaniem pasjansa oraz czytaniem prasy. W dzienniku zapisuje fragmenty z czytanych artykułów, na temat życia wielkich malarzy dwudziestego wieku. Czas zabierało jej także gotowanie dla siebie lub swoich gości. W dzienniku Halina Semenowicz zamieszczała wpisy dotyczące obchodzonych przez nią świąt religijnych, udziału we mszy świętej, opisuje treści przekazywane w kazaniach i dzieli się refleksjami na ich temat. Diarystka zapisuje także w dzienniku wyniki pomiarów ciśnienia i tętna.

Słowa kluczowe: Jerzy Stajuda, Oleńka, Danusia, polityka, Ruch Freinetowski, życie codzienne, wiara, zdrowie

1992 (1,23 MB)

Dziennik z roku 1993

Halina Semenowicz interesowała się polityką i życiem społecznym. W dzienniku notowała swoje refleksje dotyczące sytuacji społeczno-politycznej w kraju i na świecie. Z zapisów dowiadujemy się, że z niepokojem obserwowała panującą w kraju falę strajków, ogłoszenie wotum nieufności dla rządu Hanny Suchockiej, wprowadzenie nowej ordynacji wyborczej, czy panującą w Jugosławii, Bośni i Hercegowinie wojnę.

Diarystka uczestniczy w wydarzeniach związanych z promowaniem i adaptowaniem pedagogiki freinetowskiej na potrzeby polskiej edukacji, pisze artykuły i opracowania do czasopism pedagogicznych. W dzienniku zamieszcza opisy sytuacji związanych z przygotowaniem i realizacją zjazdu polskiego Towarzystwa Animatorów Pedagogiki C. Freineta. Wspólne rozwiązywanie problemów organizacyjnych oraz przejawy głębokiego szacunku ze strony współpracowników mają dla autorki dziennika duże znaczenie emocjonalne.

Diarystka opisuje w dzienniku zmagania z licznymi problemami natury somatycznej, jak np. bóle kręgosłupa, bóle stawów, nerek, które przyczyniały się do problemów z podejmowaniem codziennych aktywności, poczynając od tych podstawowych jak wstanie z łóżka, chodzenie po pokoju, sprzątanie, czy czynności higieniczne, a skończywszy na spacerach poza domem. Dla Haliny Semenowicz, która przez całe swoje życie była bardzo aktywna, trudności te są szczególnie uciążliwe, o czym pisze w dzienniku.

Halina Semenowicz opisuje w dzienniku relacje łączące ją z córkami. Odnotowuje wszelkie przejawy kontaktu z Oleńką i Danusią – listowny, telefoniczny oraz osobisty. Diarystka zapisuje w dzienniku zwierzenia córek dotyczące ich problemów, opowieści z odbytych podróży osobistych i zawodowych. Autorka opisuje w dzienniku przygotowania do wyjazdu do Paryża, gdzie spędziła święta Bożego Narodzenia wspólnie z córkami. Z notatek Haliny Semenowicz wynika, że kobieta pragnęła częstszego kontaktu z córkami, choć jednocześnie była świadoma tego, że mają one swoje życie.

Słowa kluczowe: polityka, Ruch Freinetowski, zdrowie, Oleńka, Danusia

1993 (1,85 MB)

Dziennik z roku 1994

Dziennik z 1994 roku zawiera opis codziennego życia i aktywności podejmowanych przez Halinę Semenowicz. Notatki ukazują starszą kobietę, która mimo swojego wieku i związanych z nim ograniczeń ruchowo – sprawnościowych, nie poddawała się słabościom i przeciwnościom losu, podejmując każdego dnia trud rozwiązywania codziennych problemów i zadań, które stawiało przed nią życie. W dzienniku czytamy nie tylko o stanie zdrowia diarystki, przebytych chorobach, ale także o kilkudniowym pobycie w szpitalu w Paryżu, gdzie przeszła operację po złamaniu kości udowej. Autorka opisuje w dzienniku zabiegi, jakim była poddawana, wyniki badań oraz dzieli się opiniami i spostrzeżeniami na temat  opieki medycznej i warunków higienicznych panujących w szpitalu. Opisuje swoją wdzięczność dla córek oraz sąsiadki, które opiekowały się nią po wyjściu ze szpitala i powrocie do Otwocka.

Ważny element dnia Haliny Semenowicz stanowiła modlitwa, którą odmawiała przed wykonaniem ważnej dla siebie pracy. Diarystka odmawiała najczęściej Drogę Krzyżową oraz Różaniec. W dni świąteczne modliła się w intencji pokoju na świecie i o swoje dzieci. Wyczekiwanym z radością wydarzeniem były dla niej wizyty księdza proboszcza, który przybywał do jej domu z posługą duszpasterską, aby umożliwić jej korzystanie z sakramentu pokuty oraz dać możliwość uczestnictwa w sakramencie eucharystii, w którym w postaci komunii świętej.

Diarystka opisuje podejmowaną, mino kłopotów z koncentracją i odczuwanego zmęczenia, aktywność intelektualną. W dzienniku zapisuje cytaty z przeczytanych książek i fragmenty wierszy, które służą pokrzepieniu jej w gorsze dni, kiedy czuje się słaba i zniechęcona. W dzienniku wkleja wycinek z gazety opisujący życie sławnych malarzy. Diarystka mimo przejścia na emeryturę, starała się nadal aktywnie uczestniczyć w działalności Ruchu Freinetowskiego. W zapisach odnajdujemy informacje o odwiedzających ją współpracownicach, z którymi omawia działalność polskiego Ruchu pedagogiki C. Freinta i podsumowuje przebieg krajowego zjazdu Animatorów Pedagogiki C. Freineta, czy odwiedzinach grupy młodych nauczycieli ze Szwajcarii.

Ważnym wydarzeniem opisywanym w dzienniku była coroczna podróż do Paryża, gdzie Halina Semenowicz odwiedzała młodszą córkę Danutę. Diarystka notuje w dzienniku tematy rozmów z córką, wspólne wyjścia do kina, na koncerty, opisuje sprawy z życia córki, swoje obawy, gdy Danusia nie ma przez dłuższy czas pracy.

Halina Semenowicz nie pozostawała obojętna na sprawy polityczne w kraju i na świecie. W dzienniku opisuje swoje niezadowolenie i obawy związane ze strajkami organizowanymi przez Solidarność w kopalniach węgla i innych branżach, wspomina o udziale w wyborach samorządowych, czy walkach plemiennych w Rwandzie, wojnie w Bośni i Hercegowinie.

Słowa kluczowe: życie codzienne, zdrowie, wiara, praca, Ruch Freinetowski, Danusia, Oleńka, polityka

1994 (1,14 MB)

Dziennik z roku 1995

Halina Semenowicz opisuje w dzienniku z 1995 roku codzienne zajęcia, jakimi wypełnia czas. Diarystce rozrywkę zapewniało rozwiązywanie krzyżówek, układanie pasjansa, czytanie prasy. W dziennikach zapisuje cytaty i fragmenty z przeczytanych książek, które mają dla niej szczególne znaczenie, odpowiadają jej przekonaniom, bądź niosą pozytywne przesłanie. Dużo wolnego czasu zabierało jej gotowanie dla siebie lub odwiedzających gości, gdzie wykazywała się zaradnością i kreatywnością. Diarystka interesowała się kulturą, oglądała filmy i programy kulturalne w telewizji, w rado słuchała koncerty muzyki klasycznej, o czym świadczą wpisy w dzienniku. Ważne miejsce w dzienniku zajmowała kwestia religijności oraz potrzeba rozwoju duchowości, która prowadziła ją do uczestnictwa w obrzędach religijnych, które były okazją do podziękowania za dobra, jakie otrzymywała od życia.

Wiele miejsca na stronach dziennika H. Semenowicz poświęca rodzinie i przyjaciołom, którzy towarzyszą jej w przeżywaniu codzienności. Halina Semenowicz pozostawała w bliskich i serdecznych relacjach ze swoimi córkami. Autorka odnotowuje w dzienniku każdy przyjazd Oleńki, odbytą rozmowę telefoniczną z córkami oraz wysłany list, czy otrzymaną od Danusi paczkę żywnościową. Córki zwierzały się matce ze swoich problemów osobistych i zawodowych, co bywało powodem niepokoju, ale i radości w sytuacji, gdy odnosiły sukcesy. Częstotliwość i jakość kontaktów wywierała duży wpływ na samopoczucie autorki dziennika. Podczas spotkań towarzyskich z przyjaciółmi spełniała rolę doradczyni w rozwiązywaniu osobistych problemów.

Halina Semenowicz była osobą zmagającą się z wieloma trudnościami natury zdrowotnej. Miała problemy z poruszaniem się, stawami i kręgosłupem. Jej sąsiadem był lekarz medycyny, który często odwiedzał autorkę, przepisywał jej leki i wytyczał zalecenia dotyczące diety, czy wykonywanych ćwiczeń, do których Halina Semenowicz starała się stosować. Mimo swoich ograniczeń autorka korzystała z każdej okazji do tego, by móc samodzielnie się poruszać, ubierać, przygotowywać sobie posiłki, do minimum korzystając z pomocy córki czy opiekunki.

Autorka mimo problemów zdrowotnych pozostawała czynnym i niezwykle aktywnym członkiem zespołu Animatorów Pedagogiki Celestyna Freineta. Brała udział w licznych spotkaniach i seminariach poświęconych pedagogice francuskiego pedagoga, starając się zaszczepić jego idee kolejnym pokoleniom. Zjazdy i spotkania z innymi członkami stowarzyszenia były nie tylko okazją do wymiany doświadczeń zawodowych, ale stanowiły również pretekst do spotkań z przyjaciółmi, o czym pisała w dzienniku.

Słowa kluczowe: życie codzienne, Oleńka, Danusia, zdrowie, Ruch Freinetowski

1995 (1,11 MB)

Dziennik z roku 1996

Autorka dziennika najwięcej uwagi poświęca opisowi codziennych czynności, relacjonowaniu, w jaki sposób spędziła dzień. Opisuje przygotowywane posiłki, treść przeczytanych książek, oglądanych filmów i programów telewizyjnych, wyjścia na spacer, sprzątanie mieszkania, przegląd garderoby, podejmowane zabiegi higieniczne. W każdej niemal notatce zamieszcza wpis dotyczący życia swoich córek. Autorka pełnia rolę powierniczki dla Oleńki i Danusi. Diarystka opisała w dzienniku przygotowania do wyjazdu do Paryża, gdzie odwiedziła młodszą córkę Danutę oraz liczne przyjazdy starszej córki Oleńki do Otwocka. W dzienniku odnotowywała rozmowy telefoniczne z córkami oraz wysyłane i otrzymywane od nich listy.

Halina Semenowicz mogła pochwalić się licznymi znajomościami. W dzienniku zamieściła opisy rozmów, spotkań, historii życia oraz charakterystyk sąsiadów, przyjaciół polskich i zagranicznych oraz współpracowników.

Diarystka wiele miejsca w dzienniku poświęciła kwestiom religijnym. Osobiście ważnym wydarzeniem były dla niej wszelkie święta i uroczystości religijne, najbardziej doniosłym była wizyta domowa księdza, podczas której miała możliwość przystąpienia do spowiedzi i komunii świętej.

Z zapisów dowiadujemy się, że autorka dziennika aktywnie uczestniczyła w życiu i pracach prowadzonych przez Ruch Freinetowski. W kalendarzu odnotowuje przygotowania do uroczystości związanych z setną rocznicą urodzin Celestyna Freineta, tłumaczy teksty francuskojęzyczne.

Słowa kluczowe: życie codzienne, wiara, Ruch Freinetowski

1996 (620 KB)

Dziennik z roku 1997

W dzienniku z 1997 roku pierwszoplanowe miejsce zajmuje wątek relacji z dwiema córkami. Kobiety regularnie dzwoniły do siebie. Córki opowiadały o swoim życiu, przeżyciach, dzieliły się radościami i porażkami. Mieszkająca w Paryżu Danusia wysyłała matce paczki z lekami i produktami spożywczymi, zaś Oleńka pomagała jej w przygotowywaniu posiłków, sprzątaniu, robieniu zakupów. Oleńka obdarowywała matkę rozlicznymi upominkami i kwiatami, o czym Semenowicz pisała w dzienniku. Diarystka chętnie spędzała czas ze starszą córką na spacerach, układaniu pasjansów, oglądaniu telewizji i rozwiązywaniu krzyżówek.

Dziennik jest też źródłem wiedzy na temat codzienności diarystki, wykorzystywania przez nią czasu, podejmowanych w ciągu dnia zajęć, jak sprzątanie mieszkania, higiena osobista, pielęgnacja roślin domowych, poprawki krawieckie oraz relacji i spotkań z sąsiadami i przyjaciółmi. Z zapisów dowiadujemy się, że pośredniczy w wymianie paczek żywnościowych przesyłanych przez znajomych z Francji do przyjaciół w Polsce. Halina Semenowicz pomagała studentom piszącym prace dyplomowe na temat rozwoju Ruchu Freinetowskiego w Polsce. Osobiście ważnym dla autorki dziennika wydarzeniem był udział we mszy świętej, celebracja świąt kościelnych oraz wizyty domowe księdza, podczas których miała możliwość przystąpienia do spowiedzi i komunii świętej. Z kolei głównym strapieniem diarystki były bóle stawów, które przeszkadzały jej w funkcjonowaniu. W dzienniku zamieszczała również dygresje na tematy polityczne, dotyczące problemów globalnych.

Autorka dziennika śledziła aktualne wiadomości, oglądała debaty i sesje Sejmu, zapisywała własne komentarze i przemyślenia dotyczące zachowań polityków.

Słowa kluczowe: Danusia, Oleńka, życie codzienne, konsultacje, zdrowie, polityka

1997 (1,30 MB)

Dziennik z roku 1998

Halina Semenowicz opisuje w dzienniku relacje i kontakt z córkami Aleksandrą i Danutą. Diarystka zapisuje w dzienniku doświadczenia i przeżycia z życia córek, dotyczące ich spraw osobistych i zawodowych. Wspomina odwiedziny Oleńki oraz niemal codzienne rozmowy telefoniczne z Danusią. Ważnym wydarzeniem opisanym w dzienniku były dwukrotny przyjazd Danusi, mieszkającej na stałe w Paryżu, do Otwocka na Wielkanoc oraz na święta Bożego Narodzenia. Diarystka odnotowuje informacje o samopoczucie młodszej córki po przebytej operacji usunięcia guza w piersi. Kobiety wspólnie spędziły także dwa tygodnie wakacji w miejscowości Montoire-sur-le-Loir we Francji, w wiejskim domu przyjaciółki Danusi. Diarystka pisze o wspólnie spędzonym czasie z córkami, wspólnych spacerach i przygotowywaniu posiłków, ciekawych rozmowach, wspominaniu, dzieleniu się refleksjami i problemami.

Ważne miejsce w zapisach zajmuje wymiar transcendentalny, odnoszący się do sfery duchowości, głębokiej wiary i religijności. Diarystka wspomina o uczestnictwie w niedzielnych mszach, odmawianych modlitwach, oczekiwaniu na wizytę księdza proboszcza, który przychodził do jej z posługą duszpasterską. Śledzi i relacjonuje w dzienniku przebieg pielgrzymki papieża Jana Pawła II na Kubie. Halina Semenowicz zapisuje także informacje o czytanej prasie katolickiej, czy publikacjach podejmujących tematy religijne. Halina Semenowicz zapisywała w dzienniku refleksje na temat homilii wygłaszanych podczas niedzielnych mszy świętych.

Autorka dziennika obszernie opisuje swój stan zdrowia. Informuje o przebytej chorobie, która uniemożliwiła jej prowadzenie zapisów w kalendarzu. W trosce o własne zdrowie diarystka przygotowywała lekkostrawne posiłki, stosowała kuracje witaminowe, regularnie uczęszczała na badania, których wyniki notowała w dzienniku, wychodziła na spacery, wykonywała ćwiczenia ruchowe i oddechowe.

Halina Semenowicz odnotowywała w dzienniku także nietypowe wydarzenia, jakie miały miejsce w jej życiu, jak opieka nad zbłąkaną suczką rasy seter irlandzki, która była u niej przez dwa tygodnie.  Smutnym wydarzeniem zapisanym w dzienniku z 1998 była śmierć Zbigniewa Herberta, brata jej przyjaciółki Haliny Żebrowskiej, jednego z największych polskich poetów.

Słowa kluczowe: Oleńka, Danusia, wiara, papież Jan Paweł II, zdrowie, pies, Zbigniew Herbert

1998 (1,02 MB)

Dziennik z roku 1999

Rok 1999 był szczególny w życiu H. Semenowicz. 8 czerwca, po kilkuletniej chorobie, zmarła jej młodsza córka Danuta, która na stałe mieszkała w Paryżu. Semenowicz ujawniła wiele przeżyć dotyczących wspólnych kontaktów i relacji z ciężko chorą już wówczas córką. Z zapisów wynika, że nie była w pełni świadoma stopnia rozwoju jej choroby, ponieważ Danusia w trosce o spokój i samopoczucie matki, ukrywała prawdę o swej chorobie nowotworowej. Halina Semenowicz niezmiernie przeżywała i zamartwiała się stanem jej zdrowia, pokładając ufność, zanosiła w modlitwach prośby do Boga o uzdrowienie córki. Diarystka informuje we wpisach o wyjeździe starszej córki do Paryża, aby wspierać Danusię w cierpieniu i trudach nieuleczalnej choroby, jak później się okazało, w ostatnich dniach jej życia. Halina Semenowicz z wielkim trudem, z daleka od swej córki Danusi, przeżywała czas przygotowań pogrzebu. Na bieżąco wspierana była szczegółowymi relacjami Oleńki, która wyjechała do Paryża, aby spędzić ostatnie chwile u boku swej siostry. Dzień pogrzebu Danusi Halina Semenowicz spędziła samotnie w domu. W zapiskach ujawniła uczucia żalu i tęsknoty, z jakimi usiłowała walczyć po stracie ukochanej córki.

W dzienniku z 1999 roku Halina Semenowicz informowała także o zwykłych obowiązkach wynikających z prozy dnia powszedniego, takich jak higiena, przygotowywanie domowych posiłków, ręcznych robótkach naprawczych, spacerach oraz o pielęgnacji kanarka. Istotne miejsce w dzienniku zajmują wpisy traktujące o wierze i religijności Haliny Semenowicz (modlitwy, relacje z niedzielnych nabożeństw, wizyty papieża Jana Pawła II w Polsce, wizyty ks. proboszcza z komunią świętą). Wpisy informują także o odwiedzinach przyjaciół i znajomych, utrzymywanych kontaktach telefonicznych i korespondencyjnych, a także o codziennym wsparciu sąsiadki pani Róży, czy aktywności intelektualnej i kulturalnej. Diarystka zapisuje w dzienniku cytaty z przeczytanych książek. Nie brakuje w nim uwag dotyczących spraw społeczno-politycznych Polski i świata. Diarystka regularnie odnotowywała stan pogodowy wraz z pomiarem temperatury, zachmurzeniem, wiatrem.

Słowa kluczowe: Danusia, żałoba, życie codzienne, wiara, papież Jan Paweł II

1999 (1,18 MB)

Dziennik z roku 2000

Zapisy w dzienniku z 2000 roku dotyczą głównie problemów zdrowotnych autorki. Halina Semenowicz pół roku spędziła w pensjonacie opiekuńczo-medycznym Złoty Wiek w Ładach koło Iławy. W dzienniku opisuje odczuwane dolegliwości (bóle reumatyczne, opuchnięcia nóg, bóle kręgosłupa) oraz codzienne zabiegi rehabilitacyjne i masaże, jakim była poddawana, przyjmowane leki i wytyczne ich dawkowania, obszerne zestawienia wyników badań. Pobyty w pensjonacie w Ładach zastępowały pani Halinie hospitalizację szpitalną. Diarystka opisuje swoje relacje z pracownikami i pensjonariuszami. W dzienniku zapisuje charakterystyki nowo poznanych osób, treści rozmów, które z nimi prowadziła.

Semenowicz opisuje w dzienniku formalności związane z kupnem mieszkania w sąsiednim bloku, które wraz z Oleńką chciała przeznaczyć na wynajem. Opisuje wrażenia z oglądania mieszkania, rozmowy z przyjaciółmi, których radzi się w kwestii zakupu oraz podpisanie umowy/ aktu notarialnego.

Diarystka opisuje w dzienniku aktywności podejmowane w ciągu dnia, jak odwiedziny przyjaciół i sąsiadów, wizyty zaprzyjaźnionego lekarza Zbyszka Sujczyńskiego, rozmowy telefoniczne z córką Aleksandrą, oglądanie programów w telewizji, czytanie książki, rozwiązywanie krzyżówek, przygotowywanie posiłków, zabiegi higieniczne (kąpiel, mycie włosów). Autorka dziennika systematycznie zapisuje także informacje o pogodzie: temperaturę, zachmurzenie, opady, wiatr.

Wpisy zawierają także informacje o śmierć siostry diarystki Janiny Czerwińskiej (12.05) oraz informację o zdobyciu przez siostrzenicę, Annę Czerwińska, szczytu Mount Everest (22.05)

Słowa kluczowe: Pensjonat Złoty Wiek, zdrowie, kupno mieszkania, życie codzienne, wiara, Janina Czerwińska, Anna Czerwińska

2000 (811 KB)

Dziennik z roku 2001

Halina Semenowicz wiele miejsca poświęca w zapisach kwestiom religijnym. Informuje o codziennej modlitwie wieczornej i modlitwie różańcowej, wysłuchanej niedzielnej mszy świętej, przygotowaniach i oczekiwaniu na przyjście księdza, który ją spowiadał i udzielał Komunii Świętej.

Wpisy dotyczące zdrowia fizycznego, higieny ciała i otoczenia, prawidłowej diety oraz wypoczynku, pojawiają się bardzo często w zapisach w dzienniku z 2001 roku. H. Semenowicz systematycznie zapisywała w kalendarzu informacje o swoim samopoczuciu (dobrym i gorszym), na które wpływ miała zmiana pogody, choroby i odczuwane dolegliwości, jak bóle stawów, niestrawność oraz refleksje dotyczące wydolności organizmu, trudności w poruszaniu się, męczliwość, senność, brak siły, trudności w skupieniu uwagi. Diarystka odnotowuje coraz rzadsze wyjścia na spacer, w których towarzyszy jej pani Róża Czajka oraz wykonywane ćwiczenia ruchowe i oddechowe, które zalecił jej lekarz. Zapisuje w dzienniku informacje o dwumiesięcznym wyjeździe do pensjonatu opiekuńczo-medycznego Złoty Wiek w Ładach, gdzie leczyła przewlekłe choroby oraz odbyła zabiegi rehabilitacyjne, masaże lecznicze i ćwiczenia gimnastyczne. H. Semenowicz drobiazgowo odnotowywała wyniki wykonanych badań specjalistycznych i profilaktycznych, zalecenia dotyczące przyjmowania leków, a nawet czynności lekarza wykonywane podczas badania. Podczas wyjazdów do pensjonatu w Ładach, diarystka uczestniczyła w wykładach informacyjno-edukacyjnych wyjaśniających działanie sprzętów rehabilitacyjno-leczniczych, różnych chorób oraz możliwości stosowanych terapii.

Diarystka opisuje w dzienniku także aktywności podejmowane w ciągu dnia, jak rozmowy telefoniczne z córką Aleksandrą, wizyty zaprzyjaźnionego lekarza Zbyszka Sujczyńskiego, oglądanie programów w telewizji, czytanie książki, rozwiązywanie krzyżówek, przygotowywanie posiłków, zabiegi higieniczne (kąpiel, mycie włosów). Będąc w Ładach poznaje nowe osoby, których charakterystyki i okoliczności poznania zapisuje w prowadzonym kalendarzu.

Słowa kluczowe: wiara, zdrowie, Pensjonat Złoty Wiek, życie codzienne

2001 (1,02 MB)

Dziennik z roku 2002

Dziennik zawiera niesystematyczne wpisy, pomiędzy notatkami występują kilku, a nawet kilkunastodniowe przerwy. Wpisy są coraz krótsze. H. Semenowicz stara się, aby pomimo braku sił, pogarszającego się stanu zdrowia i pamięci, wpisy zachowały dotychczasowy charakter.

Zapisy dotyczą głównie spotkań i rozmów telefonicznych z Oleńką, odwiedzin księdza z Komunią, czy wysłuchanej mszy świętej. Autorka notuje w dzienniku najważniejsze wydarzenia przekazane w wiadomościach telewizyjnych i radiowych. Wspomina o odwiedzających ją przyjaciołach i sąsiadach.

Halina Semenowicz większość czasu spędziła w pensjonacie opiekuńczo-medycznym Złoty Wiek w Ładach. Wpisy z tego okresu informują o odbytych zabiegach leczniczych, przyjmowanych lekach i samopoczuciu autorki. Po raz pierwszy w dzienniku z 2002 roku można odnaleźć wpisy dokonywane przez inną osobę niż autorka.

Słowa kluczowe: Oleńka, wiara, Pensjonat Złoty Wiek, zdrowie

2002 (230 KB)

Dziennik z roku 2003

Dziennik zawiera niesystematyczne, coraz rzadsze notatki. Wpisy są kilkuzdaniowe, informacyjnie mówią o wydarzeniach minionego dnia. Diarysta przebywa w zakładzie opiekuńczo-medycznym Złoty Wiek w Ładach. Pisze głównie o odmawianych modlitwach, wysłuchanej mszy w radio, odwiedzinach księdza, który przychodzi wysłuchać jej spowiedzi i udzieli Komunię Świętą oraz swoim samopoczuciu, stanie zdrowia, odczuwanym zmęczeniu i konsultacjach lekarskich, zabiegach leczniczych, które stosuje. W dzienniku można odnaleźć wpisy, które zostały zapisane przez inną osobę niż Halina Semenowicz.

Słowa kluczowe: Pensjonat Złoty Wiek, wiara, zdrowie

2003 (232 KB)

Dziennik z roku 2004

Dziennik zawiera pojedyncze, kilkuzdaniowe, lakoniczne wpisy, które dotyczą oczekiwania diarystki na odwiedziny starszej córki Aleksandry, udziału we mszy świętej i informacji o odwiedzających pensjonat dzieciach z pobliskiej szkoły, które przyjechały z występami kolędowymi. Pismo jest niewyraźne i mało czytelne. W dzienniku można odnaleźć wpisy, które zostały zapisane przez inną osobę niż sama autorka. Ostatni wpis został zapisany 26 lutego.

Słowa kluczowe: Pensjonat Złoty Wiek, Oleńka, wiara

Bibliografia załącznikowa publikacji na temat dzienników Haliny Semenowicz

Zobacz bibliografię załącznikową (311 KB)