Zainteresowania naukowe i publikacje
Moje zainteresowania naukowe, badawcze i dydaktyczne skupiają się na problematyce dotyczącej dydaktyki kształcenia na odległość, w tym skuteczności dydaktycznej, personalizacji. Rozważania na te tematy zawarłam w licznych artykułach opublikowanych w pismach naukowych. Uczestniczyłam w kilku międzynarodowych projektach badawczych dotyczących zastosowań nowoczesnych technologii informacyjnych w edukacji. Jestem członkiem Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego, Polskiego Towarzystwa Kognitywistycznego oraz Stowarzyszenia E-learningu Akademickiego.
Przegląd badań własnych
1. Badania w zakresie pedagogicznych aspektów aktywności poznawczej i społecznej studentów w kształceniu na odległość
W oparciu o wyniki badań własnych przedstawiono opinie studentów uczących się w Sieci, dotyczące ich działań edukacyjnych oraz zaangażowania. Głównym celem badawczym było wskazanie możliwości aktywizowania studentów w e-learningu. Poszukiwano odpowiedzi na pytania: Jakie działania edukacyjne inicjują i sprzyjają wzajemnemu poznaniu się, współpracy uczących się, rozwijaniu refleksji, uczeniu się w kontekście rzeczywistych sytuacji? W jaki sposób wzbudzać w nich zaangażowanie? Czy i jakie działania ze strony nauczyciela i innych studentów mają charakter wspierający? Jakie działania edukacyjne wskazują na personalizację nauczania? Wyniki badań własnych potwierdzają, że proces uczenia się w przestrzeni Internetu wymaga autentycznego doświadczania, umiejętności krytycznego myślenia, aktywnego działania, budowania relacji międzyludzkich, motywacji i zaangażowania ucznia, obecności nauczyciela oraz wysokiej jakości materiałów edukacyjnych. Zapewnienie studentom w kursach e-learning i blended-learning kompleksowego wsparcia jest ważne dla pomyślnego ukończenia nauki. Niwelowanie istotności wyżej wymienionych czynników przyczynić się może do niepowodzeń edukacyjnych uczących się oraz drastycznego obniżenia jakości edukacji. Wyzwaniem dla nauczycieli, instruktorów, projektantów kursów e-learning jest inicjowanie i zachęcanie studentów do aktywnych działań edukacyjnych zakorzenionych w dialogu i współpracy przy wykorzystaniu powszechnych i dostępnych technologii informacyjno-komunikacyjnych, w tym źródeł internetowych.
- Kwiatkowska W., Aktywność uczących się w przestrzeni Internetu, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2014, ss. 157, współautorstwo: Małgorzata Skibińska i Kamila Majewska.
- Kwiatkowska W., Initiative of students using e-learning, [w:] Faces of traditional and new media in education of the 21st century : features, tools, use, eds.: Monika Frania, Tomasz Huk, Marcin Musioł, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2014.
- Kwiatkowska W., Community in a virtual classroom, „The New Educational Review” 2014, vol. 35, no. 1, s. 66-76
2. Badania w zakresie analizy czynników indywidualnych warunkujących powodzenie w uczeniu się w środowisku internetowym
Za główny cel badawczy obrano: przedstawienie doświadczeń uczących się przez Internet w kontekście ich indywidualnych predyspozycji. Ponadto istotne było, aby na podstawie zebranych doświadczeń badanych studentów wskazać, na co pedagodzy, nauczyciele powinni zwracać uwagę w realizacji zajęć zdalnych i w jaki sposób udoskonalać własne kursy internetowe.
- Kwiatkowska W., The remote learning process from the perspective of individual differences, Bratland i D. Siemieniecka (eds.), Young people’s digital everyday life and education – new forms of self-formation, learning and digital literacy, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2012, s. 88-118.
- Kwiatkowska W., Młodzi dorośli w obliczu kształcenia internetowego: spojrzenie z perspektywy dydaktyki różnicowej, [w:] Człowiek – Media – Edukacja, pod red. J. Morbitzera, E. Musiał, KTiME UP, Kraków 2012, s. 257-270, Internet: http://www.up.krakow.pl/ktime/symp2012/referaty_2012_10/kwiatkow.pdf
- Kwiatkowska W., Alfabet e-edukacji, [w:] Edukacja medialna w świecie ponowoczesnym, pod red. B. Siemienieckiego, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2012.
3. E-learning w dydaktyce akademickiej
Celem badań było poznanie opinii nauczycieli akademickich na temat projektowania i realizacji procesu nauczania – uczenia się w formie zdalnej. Z badań wynika, że prowadzący zajęcia e-learningowe zdecydowanie skupiają się na przyswajaniu wiedzy przez studentów, sporadycznie dokonują wstępnej oceny stanu wiedzy i umiejętności uczących się. Zaleca się, aby nauczyciele podejmowali działania w zakresie wypracowania własnych strategii w nauczaniu zdalnym. Uzyskane efekty badawcze mogą stanowić ważny element w dyskusji nad nauczaniem w sieci, która nieustannie toczy się w środowisku pedagogów zajmujących się mediami.
- Kwiatkowska W., E-learning in Academic Teaching – Research Report, „The New Educational Review” 2012, vol. 28, no. 2, s. 84-93.
4. Podstawy dydaktyki kształcenia online
Przedmiotem badań i analizy były strategie nauczania wielostronnego i kognitywnego wykorzystywane przez nauczycieli akademickich w środowisku internetowym. Podjęte badania – z jednej strony – miały na celu ukazanie, na ile i w jakim stopniu nauczyciele akademiccy UMK wykorzystują w swojej pracy dydaktycznej technologie informacyjne w zakresie nauczania zdalnego, a z drugiej – przybliżenie nauczycielom teorii kształcenia wielostronnego i kognitywnego. Wyniki badań zostały opracowane w listopadzie 2011 roku.
Dotychczasową analizę w zakresie tej problematyki opublikowałam w następujących artykułach:
- Kwiatkowska W., Jak nauczać w sieci? – analiza dobrych praktyk, [w:] Technologie edukacyjne w wymiarze praktycyzmu, Multimedialna Biblioteka Pedagogiczna, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2011, s. 182-195.
- Kwiatkowska W., Kształcenie na odległość jako swoiste rozwinięcie koncepcji wielostronnego nauczania i uczenia się, [w:] Media w edukacji – poglądy, zastosowania, społeczne spostrzeganie, pod red. B. Siemienieckiego, T. Lewowickiego, Multimedialna Biblioteka Pedagogiczna, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2010, s. 173-180.
- Kwiatkowska W., Odniesienia do zasad nauczania Kazimierza Sośnickiego w edukacji informatycznej, [w:] Współczesne odniesienia edukacyjne do pedagogiki Kazimierza Sośnickiego, pod red. B. Siemienieckiego, Wyd. Adam Marszałek, Toruń 2009, s. 97-105.
- Kwiatkowska W., Możliwości i ograniczenia kształcenia na odległość – ujęcie teoretyczne i praktyczne, [w:] Media w procesie informacyjno-komunikacyjnym, pod red. T. Lewowickiego, B. Siemienieckiego, Wyd. Adam Marszałek, Toruń 2008, s. 54-62.
- Kwiatkowska W., W kierunku rozwoju dydaktyki. Od dydaktyki tradycyjnej do dydaktyki cyfrowej sieci, [w:] Współczesne problemy kształcenia na odległość, pod red. T. Lewowickiego, B. Siemienieckiego, Wyd. Adam Marszałek, Toruń 2008, s. 126-143.
5. Badania w zakresie skuteczności dydaktycznej wykładów zdalnych
Przeprowadzone badania ukazały porównywalną skuteczność wykładów tradycyjnych jak i zdalnych, co tym samym daje szanse na podniesienie poziomu nauki i większą jej dostępność dla uczącej się społeczności. Szczegółowe wyniki tychże badań zostały przedstawione m. in. w:
- Kwiatkowska W., Wykład w kształceniu na odległość, Multimedialna Biblioteka Pedagogiczna, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2011.
- Kwiatkowska W., Sztuka prowadzenia wykładów w Sieci, [w:] Technologie informacyjne w warsztacie nauczyciela, pod red. J. Migdałka, W. Folty, Wyd. Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Narodowej w Krakowie, Kraków 2010, s. 169-180.
- Kwiatkowska W., Skuteczność dydaktyczna wykładów uproblemowionych w kształceniu na odległość, [w:] Postępy e-edukacji, praca zbiorowa pod red. Zespołu Ośrodka Kształcenia na Odległość OKNO PW, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2008, s. 152-163.
- Kwiatkowska W., E-learning w kształceniu pedagogów – projekt badań, [w:] Informatyka, edukacja, gospodarka, turystyka, pod red. A. Mreły, P. Szymańskiego, Zeszyty Naukowe WSG, tom 5, nr 2, Wyd. Uczelniane WSG, Bydgoszcz 2007, s. 167-174.
- Kwiatkowska W., Wpływ formy wykładu na jego skuteczność dydaktyczną w kształceniu akademickim – wyniki badań własnych, [w:] „E-mentor”, nr 1 (18), SGH Warszawa 2007, s. 58-61.
- Kwiatkowska W., Wyrażenie skuteczności dydaktycznej serwera edukacyjnego w drodze naturalnego eksperymentu pedagogicznego – koncepcja badań, [w:] Kształcenie na odległość w świetle badań i analiz, pod red. B. Siemienieckiego, Multimedialna Biblioteka Pedagogiczna, Wyd. Adam Marszałek, Toruń 2006, s. 127-133.
6. Badania w zakresie specyfiki interakcji zachodzących w edukacyjnej grupie internetowej
Wyniki przeprowadzonych badań dobitnie wskazały, że należy zastanowić się nad sposobem konstruowania zajęć prowadzonych na odległość. Zamiast starać się o ulepszanie wszystkich typów interakcji, należy rozważyć skupienie się na konkretnych typach, takich jak interakcje student-student, aby tym samym zwiększyć stopień zadowolenia uczących się. Wyniki opublikowano w:
- Kwiatkowska W., Interakcje pomiędzy studentami a wykładowcą i w gronie studentów podczas wykładów tradycyjnych i na odległość, [w:] Wybrane aspekty technologii informacyjnej w edukacji, pod red. D. Siemienieckiej, A. Siemińskiej-Łosko, Wyd. Adam Marszałek, Toruń 2007, s. 144-159.
7. Badania w zakresie wykorzystania multimedialnych materiałów e-learningowych przez uczących się zdalnie
Przedmiotem badań było określenie stopnia wykorzystania materiałów e-learningowych opracowanych przez nauczyciela kursu. Okazało się, że studenci preferują materiały interaktywne, ćwiczenia i zadania. W przypadku materiałów tekstowych najczęściej wykorzystywane były pliki formatu pdf. Co ciekawe, pomimo różnorodności materiałów e-learnignowych studenci chcieliby otrzymać dodatkowo wydruki. Badani zwrócili również uwagę na zbyt duże odstępy czasu w dostarczaniu materiałów dydaktycznych. Ich zdaniem na serwerze powinny być one zamieszczane nie sukcesywnie, ale na samym początku w całości.
Wyniki opublikowano w:
- Kwiatkowska W., Możliwości wykorzystania platformy e-learning w opinii studentów pedagogiki, [w:] Współczesne konteksty edukacyjne technologii informacyjnej, pod red. D. Siemienieckiej, Wyd. Adam Marszałek, Toruń 2009, s. 222-231.
8. Badania w zakresie wykorzystania blogów w edukacji
Przedmiotem podjętych badań była analiza komentarzy na blogach w oparciu o klasyfikację R. F. Bales’a Interaction Process Analysis, która pozwoliła na szczegółowe opracowanie aktów konstytutywnych interakcji w małych grupach. Analizując komentarze zauważono, że blogi służyły w przeważającym stopniu wymianie opinii i sugestii. W wyniku interakcji z innymi blogerami możliwa jest konfrontacja różnych punktów widzenia, tym samym pojawia się szansa na dostrzeżenie, przedyskutowanie czy przeformułowanie pomysłów i praktycznych rozwiązań. Prowadzenie mądrego dyskursu, nastawienie na zrozumienie drugiego człowieka, jego punktu widzenia niesie nadzieję na wychowanie w duchu humanistycznym a tym samym doskonalenie umysłów internautów.
Wyniki opublikowano w:
- Kwiatkowska W., Blogi jako wyzwanie edukacyjne, Technologie informacyjne w warsztacie nauczyciela. Nowe wyzwania edukacyjne, pod red. J. Migdałka, W. Folty Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, Kraków 2011, s. 75-84.
- Kwiatkowska W., The analysis of comments on Internet education blogs on the example of an international project ICT in Social Life Godejord B., Perzycka E. (eds, 2011), Education Across Borders: e-Didactics of International Module in Socio-Cultural Aspects of ICT, Fredrikke nr 1, ISBN 978-82-7569-197-0
- Kwiatkowska W., Skibińska M., Koncepcja pięknego umysłu w kontekście wybranych blogów internetowych, [w:] Człowiek, media, edukacja, pod red. E. Musiał, I. Pulak, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, Kraków 2011, s. 182-198.
9. Badania w zakresie wykorzystania współczesnych form przekazu informacji w edukacji zdalnej
Przedmiotem badań były zastosowania technologii multimediów strumieniowych dla umożliwienia realizacji synchronicznego i asynchronicznego przekazu i pozyskiwania treści edukacyjnych z wykorzystaniem sieci Internet.
Głównym celem było zapoznanie się z problematyką multimediów strumieniowych jako technice dostarczania skompresowanej informacji multimedialnej poprzez Internet.
Wyniki opublikowano w:
- Kwiatkowska W., Multimedia strumieniowe w edukacji, [w:] Edukacja czytelnicza i medialna. Skrypt dydaktyczny dla nauczycieli studiów podyplomowych, pod red. W. Kwiatkowskiej, Wyd. Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2008, s. 169-190.